Jan Goossens: ‘Geweld op vrouwen: het ergste is niet het kwaad van de slechteriken, wel de stilte van de goede mensen’

Oranje. En dan hebben we het voor de gelegenheid eens niet over de huidskleur van Donald Trump.

Neen, het is de strijdkleur geworden van de Internationale Dag tegen geweld op vrouwen en bij uitbreiding op meisjes. Op 25 november zal en moet de wereld weer oranje kleuren.

Met recht en reden, want dat is een werf waarop men al vele jaren probeert de fundamenten van geweld tegen vrouwen gegoten te krijgen.

Wanneer straffeloosheid als triviaal wordt beschouwd, werkt het een cultuur van seksueel geweld in de hand, degradeert het de gelijkheid tussen mannen en vrouwen en is het de kortste weg naar relaties, families en ganse gemeenschappen die ontwricht achterblijven.

“Vrouwen in ons land zijn buitensporig veel blootgesteld aan seksueel geweld” zei nieuwbakken Minister van Justitie Van Quickenborne begin november (7/11) op Radio 1. Mooi dat hij er in zijn beleid een speerpunt van maakt. Triest dat het anno 2020 in België nog nodig blijkt.

Maar veranderingsprocessen zijn nu eenmaal even onderhevig aan inertie als de eerste wet van Newton zelf (zonder kracht wordt een voorwerp niet versneld).

Erger dan dat wordt het als het neigt naar onverschilligheid of haast ruikt naar negationisme, zoals dat het geval is in Oost-Congo.

Dr. Denis Mukwege weet er alles over.

Ter gelegenheid van de ceremonie als laureaat van de Nobelprijs voor de Vrede 2018, hield hij op 10 december in de stadshal van Oslo een zeer bewogen speech.

De toehoorders knikten deemoedig, met een krop in de keel, beseffende dat vrouwenlichamen in Oost-Congo gebruikt worden als slagveld. “Dit niet langer!” moeten velen gedacht hebben.

Maar kijk, bijna 2 jaar en vele speeches later moest Dr. Mukwege er eind september ll. bij de Europese Gemeenschap nogmaals op aandringen om werk te maken van de straffeloosheid in het bijzonder tegen geweld op vrouwen.

Directe aanleiding was deze keer de trieste 10de verjaardag van het fameuze “Mapping Report” over de flagrante schendingen van mensenrechten in Oost-Congo in de periode van 1993 tot 2003.

Het werd in 2010 voorgesteld aan de VN die zelf de opdracht had gegeven om dit rapport te maken, maar “un rapport qui est en train de moisir dans le tiroir d’un bureau à New York”, zo schreef Dr. Mukwege recent.

De internationale gemeenschap reageert veeleer oorverdovend onverschillig. Of is dit maar ogenschijnlijk zo en heeft ze er alle belang bij om fluitend de neus in de lucht te steken en te doen alsof er niet zoveel aan de hand is?

“De technologische ontwikkeling hangt wereldwijd af van de natuurlijke rijkdommen van Congo” liet Dr. Mukwege nog optekenen.

Zijn Westerse beleidsmakers bereid om de Congolese bevolking mee de vruchten te laten plukken van de “Green Deal” die moet gerealiseerd worden met bijvoorbeeld een elektrisch wagenpark? Of zouden ze écht niet weten waar o.a. cobalt en coltan vandaan komen?

Of, godbetert, zouden ze aan het lijntje lopen van de multinationals die met behulp van naburige landen de boel leegroven uit geldgewin? Want de vele tientallen milities die de regio terroriseren en chaos creëren zijn tegelijk dikwijls de leveranciers van de felbegeerde mineralen.

De logica is simpel: hoe meer chaos, hoe minder grip op de stromen van de grondstoffen. En dito geld- en wapentrafiek.

Wie het nieuws in Oost-Congo een beetje volgt weet dat dit geen cowboy-verhalen zijn. De bevolking en in het bijzonder de meest kwetsbaren zijn er het slachtoffer van. En dat zijn in de regel vrouwen en meisjes.

Kinderen zelfs.

9 oktober: ons team van Mamas for Africa wordt geconsulteerd voor een weesmeisje van 10 jaar dat hout aan het sprokkelen was en door een onbekende tot bloedens toe verkracht werd.

22 oktober: ons team vond een meisje van 3 jaar (!) dat brutaal verkracht werd door een militair en voor dood werd achtergelaten in het veld.

6 november: een meisje van 7 jaar wordt verkracht door onbekende militieleden en doorgestuurd naar ons team ter verzorging.

Een mens gaat uit ongemak wat schuifelen op zijn stoel, maar wars van enige sensatiezucht heeft zo’n opsomming het voordeel van de duidelijkheid.

Toen duidelijk werd dat Joe Biden “the president-elect” was, stuurde Premier De Croo hem een boodschap: “De VS kan rekenen op België als een constructieve speler en langdurige bondgenoot, die de consensus bevordert en zich inzet voor vrede. Kamala Harris zal een ongelofelijk voorbeeld en een belangrijk rolmodel zijn voor jonge meisjes over de hele wereld”.

“Vrede” en “rechten voor meisjes en vrouwen” (overigens een stokpaardje van onze premier) onthouden we.

Dr. Mukwege was ooit al op de koffie bij President Obama. Benieuwd of President Biden hem ook uitnodigt en gehoor zal geven aan de verzuchting van de Congolezen. De huidige ambassadeur van de VS in Congo, Mike Hammer, beloofde alleszins dat zijn land, ongeacht de president, zal blijven werk maken van vrede en veiligheid, alsook de strijd tegen corruptie en straffeloosheid en de bescherming van mensenrechten. Een heksentoer en Mike zal alvast zijn sledge Hammer mogen bovenhalen om er beweging in te krijgen…

En zouden er, ooit, in het verslag van de Congo-commissie dat Premier De Croo te lezen zal krijgen, aanbevelingen staan die het gebruikelijke gebleir overtreffen en effectief rekening houden met de vragen en noden van de mishandelde vrouwen en getergde bevolking in Oost-Congo?

‘Het ergste is niet het kwaad van de slechteriken, wel de stilte van de goede mensen’ luidt een gezegde.

De nieuw verkozen leiders weten wat hen te doen staat. Het oranje knipperlicht van 25 november staat in Oost-Congo al een tijdje op rood.