Mark Van de Voorde: ‘Heel veel Vlamingen zijn boos’

Vlaanderen koos extreemrechts. Migratie wordt genoemd als reden voor het ongenoegen van de kiezer, maar dat is laf. En die grote lafheid
is beantwoord met de kleine lafheden van de kiezer in het stemhokje. In Vlaanderen werd zondag niet alleen voor Europa gekozen, maar ook voor het Belgische (federale) parlement en het Vlaamse (regionale) parlement. De verrassing van de verkiezingen was de spectaculaire groei
van het Vlaams Belang. De nog niet zolang geleden als passé afgeschreven extreemrechtse partij schoot als een komeet omhoog (van 5,9 naar
18,5 procent). Vlaams Belang werd de tweede partij van Vlaanderen, voorafgegaan door de rechtse (nationalistische) N-VA van Bart de Wever,
die van 31,9 naar 24,8 procent zakte.

Wat bezielde de Vlaming?

De kiezer heeft altijd gelijk. Dat zegt men. Maar dat is niet waar. Ook nu had de kiezer geen gelijk door te stemmen op het extreemrechtse Vlaams Belang. Een democratisch ingestelde burger stemt niet voor een partij met xenofoob taalgebruik (vol angst en afkeer van vreemdelingen) en een boodschap van haat. Op de kandidatenlijst staat Dries van Langenhove die met zijn extremistische xenofobe jongerenbeweging ‘Schild en Vrienden’ een veroordeling riskeert.

Hitler

Als de kiezer altijd gelijk heeft, dan had de Duitse kiezer bij de Rijksdagverkiezingen van 1933 ook gelijk, toen hij van Hitlers NSDAP de grootste partij maakte (met 43,9 procent van de stemmen). Niemand zal vandaag nog durven beweren dat de kiezer toen gelijk had. Wel waar en juist is dat de kiezer beslist. Niet meer en ook niet minder. Daarom moet vandaag goed geluisterd worden naar wat 18,5 procent van de Vlaamse kiezers bewoog om het Vlaams Belang te belonen. Net zoals er ook goed geluisterd moet worden naar wat 12,5 procent van de kiezers bewoog om blanco of ongeldig te stemmen (in België bestaat er stemplicht). Met die niet-kiezer wordt geen rekening gehouden omdat hij, in tegenstelling tot de Vlaams Belang-kiezer, niet meebeslist. Maar ook deze ‘foert-kiezer’ heeft wel degelijk gestemd: met zijn voeten.

Marrakesh

12,5 procent blanco’s en 18,5 procent Vlaams Belang is 31 procent. Bijna een derde van de Vlamingen is boos, bang of ontstemd. Waarom zijn zo veel Vlamingen boos, wat maakt hen bang en waarover zijn ze ontstemd? Het antwoord dat we alom horen, is te simpel om waar te zijn: migratie. Het was de grootste partij van Vlaanderen, de N-VA, die migratie op de kaart had gezet als thema. De partij had de regering verlaten, omdat ze niet akkoord ging met de ondertekening van het VN-Migratiepact in Marrakesh door de Belgische premier Michel. De N-VA had gehoopt nog groter te kunnen worden door hét thema van het Vlaams Belang (en van alle extreemrechtse Europese partijen) over te nemen. Het pakte omgekeerd uit.

Maar migratie is niet de echte reden van de boosheid, de angst en de ontstemming bij de bevolking. Migratie was de bliksemafleider voor een veel dieper ongenoegen dat niet eens te benoemen valt, omdat het diep zit en existentieel is. Identiteit is vandaag hét modewoord, maar we weten helemaal niet meer wie we zijn en waar we voor staan. We hebben ons van de waarden uit het verleden afgekeerd en geloven al evenmin in de toekomst. Veel mensen hebben het over Europese waarden en (Vlaamse) cultuur, maar zelf hebben ze geen waarden en cultuur interesseert hun geen moer. Bovendien: ieder zijn waarheid toch, op voorwaarde dat die waarheid overeenkomt met de onze, namelijk dat er geen is. Het enige wat we nog zijn, is materialist: consument en producent. En zelfs daarvan zijn we niet zeker. Statistisch stijgt de koopkracht, maar de welvaart lijkt te dalen. Er zijn banen bijgekomen, maar werkzekerheid is een groot vraagteken. Dat onze kinderen het beter zullen hebben dan wij? We zijn de eerste generatie die dat niet meer gelooft. Als dat nog niet genoeg was om bang te worden, dan werden we ook nog eens dagelijks gebombardeerd met nieuws over klimaat, opwarming van de aarde, terrorisme, gezinsdrama’s, handelsoorlogen, Trump, brexit.

Al dat breaking news breekt onze weerstand. Je zou van minder boos, bang en ontstemd worden. Als je al niet opgejaagd in de file staat, dure brandstof verspillend en het milieu verpestend. Het leven is niet meer leuk. En dan komt het simplistische, maar o zo giftige antwoord: het is allemaal de schuld van de migranten, de vluchtelingen, de vreemdelingen en de allochtonen. Migratie moest werken als bliksemafleider van het complexe, diepe ongenoegen, terwijl de grote migratiegolf al vier jaar achter ons ligt. De migrant werd een zondebok.

De N-VA van Bart De Wever die met ‘Marrakesh’ de migratie hoog op de agenda had gezet, torst een grote verantwoordelijkheid. De migratie aanwijzen als hét politieke probleem was lafheid. De lafheid om niet naar de echte problemen te moeten kijken, om het diepe ongenoegen niet in kaart te moeten brengen en dus ook om niet in eigen hart te hoeven kijken. Die grote lafheid werd beantwoord met de kleine lafheden van de kiezer in het stemhokje.

Bijna een derde van de Vlamingen is boos, bang of ontstemd. Waarom? Dat een partij als Vlaams Belang migratie
aanwijst als hét politieke probleem was lafheid. De lafheid om niet naar de echte problemen te kijken.

Bron: Nederlands Dagblad