Paul Quirynen: ‘Kinderrechten en het recht op een eerlijk proces mogen we niet aan de kant schuiven’
15 jaar geleden vond in Arlon het proces-Dutroux plaats waar recht werd gesproken over de zwaarste misdaden die gebeuren in een samenleving: terrorisme tegenover kinderen van hier bij ons. Gans het land leefde mee met deze procesvoering doch dacht ook mee na over schuld en boete, over verzoening en vergelding, over begrip en wraak.
Niemand zal vandaag betwisten dat genoemd heerschap en zijn kompanen een eerlijk proces hebben gehad. Kosten noch inspanningen werden gespaard om de belangen van de slachtoffers te verzoenen met de rechten van verdediging in hoofde van de daders. Het proces duurde maanden en was een echte zoektocht naar waarheid en gerechtigheid. Het was zinvol en heeft ook geleid tot maatschappelijke veranderingen, zoals de politiehervorming en het institutionaliseren van de rechten van slachtoffers. Het recht op een eerlijke procesvoering is een grondrecht verankerd door het EVRM – Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.
Een tweede verdienste van dit proces was zeker ook het feit dat de vijf kinderen van Dutroux uit de schijnwerpers werden gehouden en via regelingen allerhande op geen enkele wijze afgerekend werden op de afschuwelijke feiten gepleegd door hun vader en door de moeder van één van de kinderen. Buiten de morele verwerking van het gebeuren, kregen de kinderen via de Jeugdrechtbank kansen voor een eigen toekomst, minimaal gehypothekeerd door de dwaze fouten van hun vader of moeder. Het recht op een eerlijke ontwikkeling van minderjarigen is een grondrecht verankerd in het Kinderrechtenverdrag.
Grondrechten in vraag gesteld
België heeft tot op heden trouw meegewerkt om de internationale regelgeving inzake kinderrechten en rechten van de mens uit te bouwen en toe te passen. Bepaalde opiniemakers en sommige politici stellen deze grondrechten nu in vraag. Doelstelling van deze rechtse tegenbeweging is blijkbaar de fundamenten van de rechtsstaat te ondergraven en de grondrechten – waar zo voor gestreden werd – soms weer te begraven.
In diverse opiniestukken wordt de vraag gesteld of terrorismestrijders nog wel een eerlijke procesvoering verdienen volgens onze rechtsorde. Het lijkt mij evident dat daders zoals Nemmouche en anderen door ons systeem moeten beoordeeld worden, zoals onze wet voorziet.
Rond de zorg en het terughalen van kinderen van IS-strijders stellen ook beleidsmensen de vraag of wetgeving inzake kinderrechten ook hier best even worden vergeten. Ook voor minderjarigen moeten de toepasselijke wetten en kinderrechten gerespecteerd worden.
De droom van M. L. King
Onze jongere generatie dreigt zijn geschiedenis is vergeten. Daarom is het goed een samenleving steeds te herinneren dat de nieuwe internationale rechtsorde, ontstaan na WO II, gebouwd werd op het puin in Europa ontstaan na nazi-Duitsland en de Holocaust.
De grondleggers van deze nieuwe internationale rechtsorde en de statenoverkoepelende mensenrechten-verdragen baseerden zich op de nieuwe ideeën van universele broederlijkheid om de noodzakelijke verbondenheid en solidariteit tussen mensen te creëren en van menselijke waardigheid om de unieke waarde van elke mens, inclusief de meest kwetsbaren – ook kinderen – te benadrukken.
Onder meer de droom van M. L. King was bewaarheid geworden. De principes van gelijkwaardigheid tussen mensen en van het niet langer discrimineren van mensen omwille van huidskleur of geslacht waren rechtsregels geworden. Blank en zwart zou nu samen op weg gaan… hoop was juridische werkelijkheid geworden.
Vrije meningsuiting
Uiteraard is ook vandaag het woord vrij en het recht op een vrije mening is uiteraard één der meest fundamentele grondrechten. Toch vind ik het huiveringwekkend hoe vandaag die tot op heden vrij evidente principes om voluit te gaan voor kinderrechten en mensenrechten voor éénieder medemens in vraag worden gesteld.
“Conservare”… behouden wat juist, goed en rechtvaardig is lijkt mij vandaag terzake een juiste grondhouding. De verworven mensenrechten, waar zo fel om gestreden is, mag je nooit opofferen in de strijd om de kiezer of om het nastreven andere soms duistere belangen.
Veranderen en blijven zoeken naar een nog betere rechtsorde blijft noodzakelijk doch de juiste weg terzake is alleen een genuanceerd maatschappelijk debat volgens de democratische spelregels van een rechtsstaat. Steekvlamopinies en campagnes die enkel gericht zijn op het aanwakkeren van angst en onveiligheid zijn nooit erg constructief.
Bron: vrtnws.be