Paul Quirynen: ‘Over baby’s, DNA en camera’s’
Het was even schrikken wanneer de Procureur-Generaal van Antwerpen vrij fors pleit om meer controle binnen de samenleving , meer camerabewaking en zelfs het screenen propageert van nieuwgeboren baby’s en nieuwe Belgen …
De kerntaak van het Openbaar Ministerie is het dienen van de “belangen van de samenleving” en de vraag stelt zich op welke wijze men deze opdracht kan verzoenen met de taak om “veiligheid , orde en tucht” te waarborgen in deze maatschappij.Het kan zinvol zijn om maatschappelijke tendensen te toetsen binnen je eigen beperkte leefwereld en de vraag te stellen of dergelijke ideeën werkbaar zijn in je eigen kleine kring.Ik huiver van de gedachten dat we elkaar in eigen familie of werkomgeving allen screenen, controleren en confronteren met kleine of grote misstappen.Relaties tussen mensen functioneren vooral wanneer er vertrouwen is in elkaar en er een gemeenschappelijk engagement aanwezig is om samen constructieve dingen te realiseren.Achterdocht en wantrouwen lijken mij veeleer destructieve krachten bij intermenselijke relaties.
Veiligheid versus democratie
Uiteraard dient binnen een ruimere samenleving maximaal gezocht te worden naar veiligheid en geborgenheid doch de vraag stelt zich of men mensen niet veeleer moet blijven oproepen tot het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Het maatschappijbeeld dat de Procureur-Generaal vooropstelt is beangstigend en neigt naar een louter machtsdenken, dat dan nog gestuurd wordt door enkele personen, bij ons weliswaar nog gelegitimeerd door de samenleving.
Vandaag heb ik nog steeds vertrouwen in een Openbaar Ministerie dat moet waken over de leefbaarheid en verdraagzaamheid van onze samenleving volgens democratisch opgestelde spelregels, zijnde de wetgeving.Toch is er ook argwaan om dit orgaan van de wet teveel macht te verlenen.
Burgers blijven vooral zelf verantwoordelijk voor hun omgeving en een democratische samenleving loopt ernstige risico’s wanneer men magistraten van het Openbaar Ministerie alle macht zal geven om met alle middelen terreur te bestrijden en veiligheid te waarborgen. Dergelijke delegatie van macht leunt dicht aan bij een politiestaat en staat lijnrecht tegenover de wensdromen van de Franse revolutie in 1789 : vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid.
Vrijheid versus veiligheid
Vrijheid mag je nooit volledig opofferen voor veiligheid. De verworvenheden om ieder burger gelijkwaardig te beschouwen en ieder medemens alle kansen te geven voor een menswaardig bestaan dreigen verloren te gaan wanneer alles onder strenge controle komt van een overheid.
DNA-analyse is ook gerelateerd een een zuiver “rationeel” denken waarbij men mensen catalogiseert en in vakjes plaatst, met lage of hoge risicoprofielen, met kleine of grote kansen op dit of op dat. DNA is vooral steunen op cijfergegevens en berekenbaarheid.
Ook op dit vlak vrees ik dat het menszijn deze cijfergegevens overstijgt. Ik huiver van de gedachte dat mensen een partner gaan kiezen op basis van DNA-gegevens en ik durf hopen dat mensen “zonder meer” vertrouwen blijven hebben in elkaar zonder controle van een aantal objectieve parameters.
Analyse van DNA leidt steeds tot een conclusie van beter of slechter,van een klein of groter risico …Wie van ons mag de pretentie hebben om via een DNA-analyse van een in België toegekomen Afghaan of Syriër een oordeel te vormen of deze persoon al dan niet een risico vormt voor de veiligheid van onze mensen.
Individu versus staat
Tenslotte is er ook de vraag wat te doen met “de mindere-kwaliteit-mens” omdat de benadering via DNA-analyse gevaarlijk aansluit met de visie dat een maatschappij alleen nog of vooral verder wil met diegenen die binnen het kraam passen van hen die de krijtlijnen van onze samenleving uittekenen.
De samenleving moet zich dan ook beraden over haar toekomst en een evenwicht dienen te zoeken tussen vrijheid en veiligheid. Wanneer een bewust burger zijn individuele vrijheid op verantwoordelijke wijze blijft aanwenden lijkt het minder nodig om de Staat te machtigen om eigengereid en ongebreideld veiligheid te waarborge0n. Het gevaar dat DNA-analyse en nog meer controles allerhande de vrijheid inperken lijkt mij groter dan de gehoopte meerwaarde om meer orde in de samenleving te brengen.