Mark Van de Voorde: ‘De schaduw van Dalrymple’

Het is wel degelijk de bedoeling van Bart De Wever om de verzorgingsstaat te slopen en om het sociaaleconomische Rijnlandmodel af te breken dat Europa welvarend heeft gemaakt door de volle vrijheid van ondernemen te combineren met politieke bijsturing, sociale zekerheid en overleg met het middenveld (vandaar de vele aanvallen op dat middenveld).

Wie het parcours van Bart De Wever heeft gevolgd, weet dat het programma van N-VA niet louter strategisch is bedoeld, maar bovenal ideologisch is gedreven. De inspirator is Theodore Dalrymple (pseudoniem van de Britse psychiater Antony Daniels), de lievelingsauteur van De Wever.

Hoewel Dalrymple zelf al op zijn 56ste ophield met werken en met pensioen ging, verwijt hij zowat de (onderste) helft van de Britse samenleving te bestaan uit profiteurs. Armoede is voor hem hoofdzakelijk “eigen schuld dikke bult”. Overheidssteun voor wie in de misère van ziekte en werkloosheid terechtkomt, ontslaat mensen van hun persoonlijke verantwoordelijkheid, meent Dalrymple.

Uitkeringen voor binnenlandse sociale zekerheid en ontwikkelingshulp voor buitenlandse ontvoogding zijn voor hem allemaal uitingen van een “misplaatste sentimentaliteit” die verwende onderkruipers creëert (Spoiled Rotten, The Toxic Cult of Sentimentality heet een van zijn boeken).

In Reyers Laat vroeg men Theodore Dalrymple ooit wat hij zou doen, als hij minister was. Zijn antwoord: “De benefits (uitkeringen) beperken in de tijd!” Dat is ook wat N-VA onder andere wil, als we het lijstje bekijken: geen wachtuitkeringen voor afgestudeerden die niet meteen werk vinden (terug naar mama en papa), geen werkloosheidsuitkeringen na twee jaar (ook wie kan bewijzen nochtans hard gezocht te hebben, mag naar het OCMW), een indexsprong in 2015 die feitelijk uitloopt (via sectorakkoorden) op de afschaffing van de loonindex, bevriezing van de gezondheidszorg.

Redde wie zich redden kan, is het parool van Dalrymple om de arme onderlaag te activeren. Of de overheid dan geen rol te spelen heeft? Jazeker, door de rijke bovenlaag de vrije hand te geven, in de veronderstelling dat die bovenlaag, in tegenstelling tot de onderlaag, helemaal niet “spoiled rotten” is, maar vanzelf zal investeren, ondernemen en zo mogelijkerwijs ook arbeidsplaatsen creëren (evenwel met lonen waarover enkel nog per sector wordt onderhandeld, wat de vakbonden kan verlammen).

Zo weinig mogelijk sociale zekerheid moet voor Dalrymple samengaan met zoveel mogelijk justitiële veiligheid. Want criminaliteit is voor hem het gevolg van “nihilistisch, decadent en zelfdestructief gedrag van mensen die niet weten hoe ze moeten leven”. Harde aanpak van kleine criminaliteit kan helpen om de levenshouding van “nederigheid” te bevorderen waaruit goed burgerschap voortvloeit.

Ook N-VA legt zwaar de nadruk op veiligheid, met bovenal aandacht voor de criminaliteit van ‘beneden’, minder voor die van ‘boven’ (fraude). Dat de partij eerst het veiligheidsluik van haar programma bekendmaakte en pas later op de week het sociaaleconomische, is geen toeval.

Politieke partijen leggen graag hun eieren in de mand waarin mensen wakker liggen. Wat blijkt? Volgens ‘De foto van Vlaanderen’, het maatschappelijke onderzoek in opdracht van de VRT, liggen mensen vooral wakker van enerzijds sociale zekerheid en anderzijds veiligheid.

“Zorg voor mij!”, zo vatte De Redactie de angst van de Vlaming samen. Die angstkreet is allereerst een roep om de welvaarts- en verzorgingsstaat niet af te bouwen (70 procent van de Vlamingen is bang dat onze sociale zekerheid onbetaalbaar zou worden en de gewone mens – zijzelf dus – daar de dupe van wordt).

Weze nu die verzorgingsstaat – “het pamperen van de slachtoffers”, in de woorden van Dalrymple – voor de Britse psychiater-columnist dé bron van al die “misplaatste sentimentaliteit” en de oorzaak van alle ellende. Gelukkig is er voor N-VA naast de angst inzake (sociale) zekerheid ook nog angst inzake veiligheid waarop ingespeeld kan worden.