Paul Quirynen: ‘Paus Franciscus in Dublin: waarheid, liefde en rechtvaardigheid’
Het is merkwaardig dat in de Ierse hoofdstad Dublin actievoerders tegen het pausbezoek juist deze woorden aanwenden als protest tegen alles wat in dat land ooit katholiek was en nog is, stelt de auteur. Waarheid, liefde en rechtvaardigheid zijn volgens Paul Quirynen steeds de kern geweest van een christelijk geloof.
Het lijkt mij erg moedig van paus Franciscus om in dergelijke vijandige sfeer toch aanwezig te zijn om aldaar “tussen de mensen” zijn boodschap te verkondigen. Zijn persoonlijkheid en charisma zullen hopelijk wellicht niet alleen leiden tot helende woorden doch ook tot zinvolle en juiste beleidsbeslissingen.
Blijkbaar is in Ierland de secularisatie van de samenleving het meest spectaculair geweest, doch ondanks alle problemen allerhande blijven – voor christenen – waarheid, liefde en rechtvaardigheid bouwstenen voor een verdraagzame samenleving. Het lijkt een paradox dat critici van het pausbezoek juist die woorden en waarden aanwenden, die steeds de kern zijn geweest van een christelijk geloof.
Veritas vincit…
Op mijn kantoor hangt een slogan “wie de waarheid spreekt, moet later nooit meer iets verbergen”. Talloze cliënten merken deze boodschap op en begrijpen heel goed wat bedoeld wordt. Hun repliek is meestal kort … juist …
In ons land was ik erg betrokken bij de pedofilieschandalen en had ik als leek het voorrecht heel wat vergaderingen bij te wonen met bisschoppen, monseigneurs en prelaten. Binnen de kerkelijke structuren was men ook hier niet gewend kritiek te krijgen of in vraag te worden gesteld door een samenleving. Sommigen wilden blijven vasthouden aan het juridisch begrip “verjaring” om de waarheid te blijven verdoezelen en het verleden te laten voor wat het was.
Na heel moeilijke en soms pijnlijke debatten kwam er – gelukkig maar – een meerderheid die oordeelde dat waarheid inderdaad waarheid moest blijven en dat de “verzwegen wonden” dienden te worden uitgeklaard, verzorgd en geheeld.
Belangwekkend in ons land was ook dat de Kerk uiteindelijk bereid was om samen te werken met de politieke wereld om via bijzondere parlementaire hoorzittingen de ganse problematiek uit het verleden uit te klaren met enerzijds als doelstelling de slachtoffers uit het verleden de hand te reiken doch anderzijds ook uit dit verleden lessen te trekken voor de verdere toekomst.
Paus Franciscus is geen machtsmens
Ook bij ons heeft deze problematiek diepe wonden geslagen en blijft het voor veel priesters en kerkleiders vandaag erg moeilijk om vrij en vrank opnieuw aanwezig te zijn in het maatschappelijk debat. En toch moeten gelovigen blijven getuigen dat waarheid, liefde en rechtvaardigheid juist die waarden zijn die in Bijbelse verhalen zo zichtbaar aanwezig zijn.
Wie christelijk opgevoed werd, herinnert zich wellicht een aantal parabels zoals deze van de barmhartige Samaritaan, deze van de verloren zoon of van het gebruik van talenten. Het vertalen van deze grondhoudingen naar de samenleving van vandaag blijft de uitdaging voor éénieder die nog verbonden wil zijn met de Kerk.
Wie de huidige paus kent of heeft ontmoet, weet zeker dat Franciscus geen machtsmens is en nooit zal en zou aanvaarden dat misbruik wordt gemaakt van macht en dat kwetsbare jongeren of medemensen van dit alles slachtoffer zouden worden.
Ik heb mogen ervaren dat ook in dit land dit pijnlijk dossier uiteindelijk ook zuiverend heeft gewerkt en ook heel wat kerkleiders fundamenteel heeft doen nadenken over het christelijk geloof als inspiratiebron voor ieder individu maar ook voor een globale samenleving.
Blijven jammeren over een verleden – zonder meer – is destructief. Een droef en pijnlijk verleden durven aanvaarden en dit probleem genuanceerd benaderen met respect voor alle partijen kan en moet dan ook een nieuw en constructief vertrekpunt zijn, ook vandaag in Ierland.