Paul Quirynen: ‘Euthanasie: het grote gelijk bestaat niet’

Als je meer dan 40 jaar de zwarte toga draagt van advocaat heb je voeling met de polsslag van de samenleving vandaag. Dan heb je ook één zekerheid, met name het feit dat het grote gelijk niet bestaat en nooit zal bestaan.

Ik vind het dan ook droef dat nu ook in de media die vreemde strijd zichtbaar wordt tussen het Vaticaan en de overste van de congregatie “Broeders van Liefde” (Broeder René Stockman) en haar Belgische afdeling, genoemd het “Provincialaat”.

Eén van de mooiere Bijbelteksten is zeker ‘Wat je voor de minsten van de mijnen hebt gedaan heb je voor Mij gedaan…’. Dergelijke grondhouding van respect voor kwetsbare medemensen blijft voor vele christenen een inspiratiebron voor ieder maatschappelijk engagement.

De veelbesproken visietekst van genoemd Provincialaat is geenszins een reclameboodschap voor euthanasie doch veeleer een oproep om een menswaardige uitweg te zoeken bij fundamentele levensvragen van mensen, die extreem lijden en dit vaak ongewild omwille van psychiatrische stoornissen. In de tekst lees ik een houding van barmhartigheid bij hopeloze situaties, waarvan het voortduren zinloos lijkt voor de betrokken medemens zelf en de omgeving. Tevens wordt er een bekommernis geformuleerd om een compromis te vinden tussen een menswaardig bestaan, de vrije wil van een mens en de toepasselijkheid van een democratisch gestemde wetgeving wanneer een patiënt er om vraagt.

Recht van spreken

Wie in dit moeilijk debat recht van spreken heeft, zijn niet alleen de kardinalen of generaals die de richtlijnen van een ideologie bewaken doch zeker ook de mensen en zorgverstrekkers, die vaak in eenzaamheid het stille verdriet en het lijden van geïnterneerden of zwaar gestoorde medemensen hebben aanhoord of beluisterd. Wie deze wereld een beetje kent heeft ervaren dat de tragiek van vele verhalen en mensen veel erger is dan wat wij als gewone mensen vermoeden.

In de rooms-katholieke Kerk blijft er helaas een polarisatie bestaan tussen de zuiveren in de leer en zij die met vallen en opstaan, vandaag in een gewijzigde samenleving, een christelijke grondhouding willen trouw blijven in hun relaties, hun werkomgeving en ten overstaan van hun naaste.

Voor de zuiveren in de leer is het eenvoudig: regel is regel, dura lex sed lex… Wie zo denkt blijft vijandbeelden creëren en spreekt neerbuigend over mensen die zoekend zijn, die genuanceerd durven nadenken over fundamentele levensvragen rond geboren worden en sterven, die streven naar gendergelijkheid en mensen die gescheiden leven of hertrouwd zijn.

Een Kerk dient dienstbaar te blijven voor een actuele samenleving en zal enkel geloofwaardig blijven wanneer zij zoekende hedendaagse mensen steun biedt en blijft bieden om zo een uitweg te vinden. Allen zo kan een Kerk mee bouwsteen zijn voor een verdraagzame samenleving.

Menswaardigheid voor de lijdende medemens

Mijn hoop is dat de discussie die is uitgelokt en nu duidelijk zichtbaar is geworden zal leiden tot constructief overleg en dat er via dialoog een uitweg kan gevonden worden, die vooral ook een hulp zal zijn voor die kwetsbare medemens in extreme nood.

Ik heb voorheen het voorrecht gehad om diepgaande gesprekken te hebben gehad zowel met Broeder René Stockman als met Dokter Wim Distelmans. Qua ideologie zijn deze twee mensen fundamenteel tegenpolen doch uiteindelijk heb ik ervaren dat beide intellectuelen bezig zijn met eenzelfde zorg: menswaardigheid voor de lijdende medemens. Het denkkader van beide heren is fundamenteel verschillend doch het ultieme doel van beiden is “…er willen zijn voor de andere…”

Een Kerk vandaag mag niet angstvallig reageren en moeilijke discussies uit de weg gaan. Onze Kerk zal wegkwijnen wanneer zij vlucht voor de hedendaagse maatschappelijke problemen. Zij moet – ook  vandaag – een morele leidraad blijven bieden ook bij moeilijke levensvragen. Ook blijkt het Vaticaan een huis met vele kamers en hoe dan ook lijkt de huidige Paus Franciscus meer een bruggenbouwer te zijn dan zijn voorganger.

Het grote gelijk bestaat niet. Enkel dialoog en samenspraak kan leiden tot aanvaardbare en humane oplossingen voor ieder geschil.

Bron: De Redactie