Paul Quirynen: ‘De periode dUTROUX heeft – ondanks alle leed – slachtoffers geholpen’
dUTROUX … De voorbije jaren weigerde Paul Marchal steevast om de familienaam van de moordenaar van zijn dochter An met een hoofdletter te schrijven. Het was en is een blijvend teken van zijn misprijzen voor die duivelse figuur die zoveel slechtheid en kwaadheid berokkende bij weerloze jonge kinderen en hun nabestaanden.
En toch heeft die dUTROUX als verdienste – wellicht de enige – dat hij in België de katalysator is geweest om slachtoffers van misdrijven een juiste plaats te geven binnen de wereld van politie en justitie. 20 jaar geleden werd Paul Marchal nog wandelen gestuurd wanneer hij als bezorgde vader aangifte deed van de onrustwekkende verdwijning van zijn dochter aan de Belgische kust. Ik huiver nog wanneer ik terugdenk aan het proces-verbaal waarin deze vader eerst wordt gesust …ach meneer voorlopig geen zorgen maken , vakantietijd , misschien op stap met een vriendje …tijd brengt raad. Vandaag is het gelukkig anders. Men beseft dat tijd van goudwaarde is bij ieder gerechtelijk onderzoek en dat men geen minuut verliezen mag. Iedere politiezone heeft vandaag gespecialiseerde mensen voor hulp en bijstand voor alle slachtoffers en hun familie, niet alleen praktisch, maar ook juridisch en psychologisch. Instellingen als Child Focus en CAW’s hebben verdiensten die niet genoeg kunnen worden onderlijnd.
Sedert de zaak dUTROUX zijn er ook juridisch technische verbeteringen in wetgeving en rechtspraak waardoor nu ook slachtoffers daadwerkelijk een evenwaardige procespartij zijn geworden, en die ook zelf initiatief kunnen nemen qua sturing van gerechtelijke onderzoeken. Er is het slachtofferfonds dat tussenkomt bij insolventie van daders. Er zijn de indicatieve tabellen ter evaluatie van letselschade. Er zijn vele slachtoffers …van doodslag en moord, verkeersslachtoffers, prooien in handen van gewiekste mensensmokkelaars en -handelaars, slachtoffers van seksuele uitbuiting, slachtoffers van terreur en zinloos geweld. Op mijn kantoor als advocaat heb ik na 40 jaar reeds een rivier van tranen en verdriet zien voorbijstromen.
Het leed van de slachtoffers
Ik heb veel geluisterd naar erge verhalen, veel erger dan ik ooit had verwacht wanneer ik mijn eerste toga aantrok. Het went nooit wanneer ouders je verhalen hoe zij totaal onverwacht hun kind verliezen of wanneer jongeren totaal onthutst zijn wanneer zij door hun omgeving misbruikt zijn geweest. Radeloosheid, onmacht en bepaalde realiteiten echt niet kunnen begrijpen, vormen voor vele mensen knopen die nauwelijks kunnen worden ontward. En toch moeten zij verder leven, hoe dan ook. Naast empathie hebben slachtoffers van misdrijven ook juridisch juiste hulp nodig maar vooral ook kracht om met littekens uit een soms droef verleden ook te bouwen aan een nieuwe toekomst.
Paul Marchal is een boegbeeld geweest om via de Witte Mars zijn verhaal maatschappelijk zichtbaar te maken en politici wakker te schudden en om beleidsmensen te overtuigen om zinvolle maatregelen te treffen. En toch heeft ook die man, na een strijd van zo vele jaren, beslist om met nieuwe moed zich opnieuw te engageren binnen het onderwijs en voor zijn gezin, andere kinderen en kleinkinderen. Verwerking van leed is soms ook loslaten en kijken naar de dagen van morgen …met hoop en vertrouwen.
Vragen zonder antwoorden
Er is de voorbije 20 jaar heel veel gebeurd om de rechtspositie van slachtoffers te vermenselijken. Het drama blijft evenwel dat alle leed van slachtoffers steeds weer veroorzaakt wordt door medemensen. Als er een God zou bestaan zal ik hem of haar alleszins de vraag stellen hoe het komt dat de geest, de hersenen of de soft-ware van bepaalde daders zo bekrompen is of beschadigd. Hebben terroristen geen besef wat zij medemensen aandoen? Verkiezen pedofielen steeds weer hun eigen belang zonder enige schroom voor de beschadiging van kinderen? Is geld, genot of egoïsme een rechtvaardiging om andere mensen in de vernieling te brengen? Is het gedrag van mensen met een gestoorde geest grenzeloos? Sluitende antwoorden op deze vragen zijn er niet doch over deze vragen moet een samenleving durven blijven nadenken. Via de sociale media kreeg ik de voorbije dagen van ik weet niet wie een bericht met de volgende wijze woorden : “Oordeel niet over de rugzak van een ander , want jij hoeft hem niet te dragen.”