Filip De Cavel: ‘De leraar cijfert zijn eigen persoon niet weg maar laat die juist als inspiratie dienen voor de leerlingen’
Dit is de dag van mijn leraar
Ik herinner me niet veel van het middelbareschoolleven. Vale vloertegels, grote ramen die uitkeken op de hoekige schoolkoer en een klasgenoot die gekleed liep in heavymetalshirts. Maar wie ik niet snel zal vergeten is Servaas Van Laecke. Hij was onze klastitularis in het derde humaniora in het Sint-Lievenscollege te Gent.
In mijn schooltijd, de jaren tachtig, was de kloof tussen leraar en leerling nog groot. Leraren waren gezagsfiguren gehuld in mysterie. Hoeveel verdienden ze? Voor welke club supporterden ze?
Nu en dan werd die afstand overbrugd. Op zo’n zeldzaam moment werd mijnheer Van Laecke míjn leraar, een persoon met overtuigingen en levensvisies buiten het klaslokaal om. Mijn oud-leraar bleek een gepassioneerd filmkenner die zowaar een plekje veroverde in de toenmalige televisiequiz Cinemanie, gepresenteerd door Michel Follet. Mijn leraar! Op de BRT! We vroegen hem de pieren uit zijn neus. En mijnheer Van Laecke maar uitweiden over zijn avontuur bij de BRT. Zonder het te beseffen ontstond mijn liefde voor de cinema tijdens die gesprekken.
Mijnheer Van Laecke durfde dus te spreken over zijn interesses en opvattingen in de klas, en dat sloeg aan bij zijn leerlingen. Of hij had nagedacht over de pedagogische valkuilen van zijn zelfonthulling weet ik niet. Een leraar wil aan kennisoverdracht doen, een veilig en nobel streven. Een leraar die zichzelf kenbaar opstelt is kwetsbaar. Privé en werk gescheiden, weet u wel.
Ondertussen sta ik zelf 26 jaar voor/in de klas als leraar protestants-evangelische godsdienst en waag ik me dag in, dag uit aan die evenwichtsoefening. Een neutrale levensoriëntatie – of ze nu van politieke, ethische of levensbeschouwelijke aard is – bestaat immers niet. In de godsdienstpedagogie gaan dan ook stemmen op om de levensvisie van de leraar op te nemen in het onderwijsproject. De leraar cijfert zijn eigen persoon niet weg maar laat die juist als inspiratie dienen voor de leerlingen.
Met het meest recente Vlaams regeerakkoord loopt deze bovenstaande gedachte risico om in het gedrang te komen. Eén uur levensbeschouwing zal vanaf schooljaar 2023-2024 door de verschillende levensbeschouwelijke vakken samen ingevuld worden, gekoppeld aan de nieuwe eindtermen burgerschap. Het risico bestaat dat er geen ruimte meer is voor de leerkracht om de eigen identiteit, persoonlijke spiritualiteit of een andere overtuiging van levensbeschouwelijke aard te tonen. Juist op de Dag van de Leraar moet opnieuw onder de aandacht worden gebracht dat dé leraar niet bestaat. De leraar is altijd uniek, hij is altijd iemands leraar. Servaas van Laecke was die van mij.
Bron: De Morgen