Aglaja Bornauw: ‘Wat Valentijn vandaag kan betekenen’
Valentijn: de 10 beste cadeaus voor jezelf’. Ik blader door de reclame en zie een knappe jonge vrouw die trots haar sacoche in de lucht steekt met daarop de vet gedrukte letters QUEEN. Ik krijg de indruk dat deze reclame mij wil doen geloven dat ik mijn eigen Valentijn ben. En, nog belangrijker, dat ik er geld aan uitgeef. Is het niet aan mijn partner, dan wel aan mezelf. Intussen weten we wel dat Valentijn een commercieel feest is geworden. Veel mensen rollen daarom met hun ogen als deze dag te sprake komt. Liever wil ik de vraag stellen wat Valentijn vandaag kan betekenen, buiten dat commerciële aspect om.
Om die vraag te beantwoorden kan het helpen om eens terug te gaan naar de historische Sint Valentijn. Wie was hij? It’s complicated. De overlevering vertelt ons dat er minstens drie Sint Valentijns leefden rond de derde eeuw. Maar wat die drie figuren gemeen hebben, is dat ze elk hun leven hebben gegeven voor anderen en de marteldood zijn gestorven. Wat heeft dat nu met liefde te maken? Niet veel met de romantische liefde die wij vandaag koppelen aan het woord. De Grieken daarentegen kenden vier verschillende woorden voor liefde: eros, filia, storge en agape. Eigenlijk blijft enkel eros, de romantische (erotische) conceptie over. We deinzen ervoor terug om het woord liefde in andere contexten te gebruiken, zoals wanneer Sint Valentijn zichzelf uit liefde voor God vrijwillig ter dood laat brengen. En durven we nog zeggen dat vriendschap een vorm van liefde is? De Grieken waren daar minder schromelijk over.
Ik stel voor dat we op Valentijn niet alleen Cupido’s pijlen richten op onze geliefde, maar ook op de mensen rondom ons. Het hoeft niet zo drastisch te zijn als Sint Valentijn. We zijn geen heiligen. We kunnen klein beginnen. Vroeger hadden we op Chirokamp een spel waarbij je iemands naam op een briefje kreeg en voor die persoon moest je extra vriendelijk zijn die dag. Het mocht er niet vingerdik op liggen welke naam je precies had getrokken, want op het einde van de dag moest het moeilijk blijven om te raden wie je ‘vriendje’ was. Het gevolg was dat iedereen extra vriendelijk was voor elkaar om het verwarrend te maken. En eigenlijk is het gewoon heel fijn om eens iets voor iemand te doen wat niet hoeft of wat niet van je verwacht wordt. Liefde is… eens iemand opbellen die je al lang niet meer hebt gehoord om te vragen hoe het gaat. Of een cake bakken en een stukje naar de buurvrouw brengen. Of een brillendoekje geven aan iemand in de winkel met beregende brilglazen. Of mee uitkijken naar vacatures voor een werkloze vriendin en haar aanmoedigen wanneer ze op sollicitatiegesprek mag gaan. Een liefdevolle daad stellen voor iemand anders kan een nieuwe uitdaging zijn voor Valentijn.
Daarmee wil ik Valentijn niet afpakken van de koppeltjes. Ik ben blij dat er een feestdag is voor geliefden. Dat mag wel eens in tijden waarin wij als jonge mensen overtuigingen voorgeschoteld krijgen dat overspel oké is en naaktfoto’s sturen naar een wildvreemde normaal is. Liefde is een werkwoord, een relatie is niet elke dag rozengeur en maneschijn, en gelukkig samen zijn kost wel wat moeite. Dus, daar mag ook eens een feestje voor gegeven worden. Het beste van twee werelden is misschien om zich als koppel engageren om een liefdevolle daad te stellen voor iemand anders. Zo was de mooiste avond in deze lockdown voor mij toen mijn vriend pizza had gebakken en ik die als een delivery girl was gaan brengen bij de buren in ons appartementsgebouw. Waarom? Zomaar. Ook dat is liefde.
Bron: De Wereld Morgen