Paul Quirynen: ‘Koning Boudewijn, een man van wijsheid en begrip’
25 jaar na het overlijden van koning Boudewijn verschijnen veel analyses waarbij steevast verwezen wordt naar de abortuskwestie toen hij weigerde een goedgekeurde wet te ondertekenen. Maar voor Paul Quirynen moeten we de koning anders herinneren en vooral kijken naar het sterke geweten en de zin voor broederlijkheid van de mens Boudewijn.
Voorheen en ook vandaag nog analyseren historici de wijze waarop Boudewijn koning was. Hij diende te ondergaan dat de macht van de monarchie omgekeerd evenredig verminderde met de groeiende macht van de politieke partijen. Hij beleefde tijdens zijn koningschap ook de omvorming van België naar een federale staat. Er was de moeilijke verwerking van de Congocrisis. Ook de problematiek van gewetensnood om en rond de abortuskwestie is veelbesproken geweest. Oordelen terzake zal uiteindelijk de geschiedenis doen.
Vandaag Boudewijn in herinnering brengen is evenwel vooral ook verwijzen naar zijn maatschappelijk engagement voor de kwetsbare en zwakkere medemens. De spirituele grondhouding van Boudewijn toont aan dat een levensvisie, gedragen door een geloof of religie, een bouwsteen kan zijn voor een integere en verdraagzame samenleving. In 1991 was er nog nauwelijks sprake van een multiculturele samenleving. En toch was het Boudewijn die de strijd aanbindt tegen de kansarmoede, de sociale uitsluiting en de onverdraagzaamheid. Zo bracht hij onaangekondigd een bezoek aan diverse samenlevingsinitiatieven in Brussel en in Borgerhout. Hij was ook erg betrokken bij de problematiek van mensenhandel en exploitatie van vrouwen in de wereld van prostitutie.
Tijdens zijn uitvaart werd Boudewijn omschreven als een koning-herder, een verwijzing naar de oudtestamentische koningen die niet alleen heersten maar ook bekommerd waren om hun volk. Als vandaag van de overheid een vorm van neutraliteit gevraagd wordt , impliceert dit idee niet dat mensen, bezield door een geloof of overtuiging, de maatschappij niet mogen blijven kleuren. Boudewijn is een goed voorbeeld in het kader van deze discussie. Een samenleving zelf is nooit neutraal doch is het resultaat van alle mensen die willen “samenleven” en er zijn voor elkaar.
Een toonbeeld van moreel leiderschap
Eénieder die genuanceerd nadenkt en oprecht bekommerd is om zijn medemens heeft een inbreng binnen onze samenleving. Een vrijheid van denken en spreken is noodzakelijk doch kan ook gekoppeld worden aan maatschappelijke verantwoordelijkheid. Vriend en vijand zal zeggen dat Boudewijn een toonbeeld was van moreel leiderschap. Velen hebben hun waardering uitgesproken voor een koning die met zijn moreel gezag ver boven het politieke kluwen uitsteekt.
Zijn functie als koning bestaat erin de signalen uit politieke en sociaaleconomische milieus te registreren en ze met zijn moreel gezag te versterken. Eén getuige stelt: Hij heeft het voorbeeld gegeven van een fijn geweten, uiterst delicaat, gevoelig voor de geringste morele en spirituele impulsen. Het geweten was voor hem iets absoluuts: het was de stem van het diepste in de mens. Hij heeft zijn geweten steeds gevolgd, zelfs met risico’s van persoonlijke belangen, zelfs met het gevaar dat het koningschap in vraag werd gesteld. Voor hem was het menselijk leven die prijs waard.”
Boudewijn heeft er ook nooit een geheim van gemaakt dat hij diep geloofde. Zijn geloof was voor hem een vorm van een moreel kompas. En toch heeft heeft hij er zich nooit op beroepen om op onrechtmatige wijze anderen, die zijn geloof niet deelden, naar zijn hand te zetten. Zijn zin voor rechtvaardigheid, zijn objectiviteit in het oordeel, een groot respect voor alles wat goed, waardevol, menselijk, eerlijk of nuttig is, werden door iedereen geapprecieerd. Hij wist immers dat het geloof een gave is om de mensen meer te dienen en geen wapen om zich te doen gelden. 25 jaar na zijn overlijden zou Boudewijn zich erg betrokken voelen bij de thans actuele thema’s zoals de plaats van religie en geloof binnen de publieke ruimte en de dialoog tussen de verschillende religieuze gemeenschappen.
Binnen de waarden van de verlichting zou Boudewijn naast vrijheid en gelijkheid ons zeker blijven aansporen om de broederlijkheid te blijven nastreven. Ook vandaag nog moeten wij allen oprecht bekommerd blijven dat ieder medemens op waardige wijze kan leven en dat iedere vorm van discriminatie moet bestreden worden. Het lijkt me belangrijk de grondhouding van Boudewijn te doen herleven in onze herinnering. Voor de dagen van morgen kan het een spoor blijven de waarden van deze vorst trouw te blijven en ze te vertalen naar de veranderde en geseculariseerde samenleving van vandaag.
__
Wijlen Koning Boudewijn , °07.09.1930, was slechts 63 jaar oud wanneer hij vrij onverwacht in op 31.07.1993 in Motril – Spanje aan een hartstilstand overleed.
Boudewijn legde op 17 juli 1951 de eed af als vijfde Koning der Belgen en werd de jongste vorst van Europa.