Paul Quirynen: ‘Ik ben bang van uitspraken van Donald Trump, Marine Le Pen of Geert Wilders’
Hoop heb ik ervaren tijdens een boeiende ontmoeting met een moslim en bij de prachtige woorden ooit geschreven door een zwarte confrater doch via Twitter – plots en raak – terug de wereld ingestuurd door een eveneens zwarte medemens. Bang ben ik wat meer geworden door het handelen en spreken van enkele blanke medemensen, die de voorbije maanden het nieuws hebben gedomineerd en vaak onverzoenlijke taal hebben gesproken.
Broederschap
Over religie en islam is er heel wat te doen geweest. Met een aantal zielsverwanten hebben wij ons enkele dagen teruggetrokken om via dialoog te luisteren naar mensen die de islam kennen en die eveneens streven om deze religie en cultuur te verzoenen met onze samenleving. En van de gastsprekers was Mohammed El Bachiri, de man die zijn echtgenote en moeder van zijn kinderen verloor bij de aanslag in Maalbeek , en die nu moedig getuigt over vergeving en verzoening.
Hij schreef ook het prachtige boekje ‘Een jihad van de liefde’ wat neerkomt op het samen zoeken naar verbondenheid en een gezamenlijk projekt: streven naar een voor allen leefbare en verdraagzame samenleving. Als moslim schrijft hij wat christenen ook zullen aanvaarden:
Broederschap betekent dat je zegt ‘Mijn gelijke , mijn broeder in menselijkheid die ik liefheb, waarschijnlijk ben ik het niet op alle punten met je eens, maar dat geeft niet. Dat zal niet verhinderen dat we een maaltijd kunnen delen, in een goede sfeer, met wederzijds respect’.
De blanke mensen die ik bedoelde zijn onder meer Geert Wilders, Marine Le Pen en Donald Trump. Het lijkt mij angstaanjagend hoe deze politici hun kiezers hebben bespeeld en hen hebben willen overtuigen van hun grote beweerde gelijk. Populisme en een misprijzen voor bepaalde bevolkingsgroepen werden niet geschuwd en kiezers werden vooral aangemoedigd om te kiezen voor hun eigen individuele belangen.
Dergelijk populisme leidt regelmatig tot ontmenselijking, vernedering en grove versimpeling. Genoemde politici crëeren ook wantrouwen ten overstaan van beleidsmensen. Een fundamentele vraag lijkt mij of mensen, die dan toch democratisch verkozen zijn en voorheen dwaze ideeën hadden, hun evenwicht bewaren en zich uiteindelijk laten leiden door het algemeen maatschappelijk belang, dat gebouwd moet blijven op basis van mensenrechten en fundamentele waarden zoals geen racisme en geen discriminatie.
Het waren prachtige woorden van de Afrikaanse leider en president Nelson Mandela:
Niemand wordt geboren met haat voor een andere persoon vanwege huidskleur, achtergrond of geloof. Mensen leren te haten. En als ze kunnen leren om te haten, dan kunnen ze ook leren om lief te hebben. Liefde licht dichter bij ons hart dan zijn tegenovergestelde.
Deze boodschap werd door Barack Obama via Twitter opnieuw de wereld ingestuurd en kreeg terecht onnoemelijk veel aandacht. Mijn hoop blijft dat beleidsmensen blijven streven naar eerlijkheid en integriteit en dit gedreven door solidariteit en respect voor ieder medemens. De verworven rechten en vrijheden moeten gewaarborgd blijven en mogen enkel opgeofferd worden in zeer uiterste omstandigheden en wanneer de democratie zelf in gevaar is.
Aanwezig zijn in een samenleving is vaak voor ieder van ons ook keuzes moeten maken tussen goed en kwaad, tussen engagement en onverschilligheid. Eenieder heeft zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid als arts, als huisvrouw, als jurist of als leraar.
Meer moreel leiderschap
Wat ik durf te hopen voor de dagen van morgen is dat er opnieuw meer moreel leiderschap is. Dat jongeren zich kunnen spiegelen aan mensen die bezig zijn met de vraag welke krachten drijven in de richting van integriteit en fatsoen. Het lijkt alsof onze samenleving nauwelijks nog een gemeenschappelijk moreel kompas heeft en dat er op vele punten geen eensluidendheid meer is over de normen en waarden die wij koesteren en willen toepassen bij ons handelen.
Ethiek , integriteit en een moreel kompas zijn termen die tot bezinning manen. Ook in onze geseculariseerde samenleving blijft bezinning nodig over de manier waarop we bezig zijn, met anderen, met onze omgeving en met onszelf. In essentie gaat het om ‘gewetensvorming’. Morele leiders mogen politici zijn maar ook magistraten of kunstenaars, in feite gelijk wie … Ook vertegenwoordigers van kerken en religies of sociale bewegingen moeten opnieuw durven spreken over wat juist is, over wat rechtvaardig kan zijn en over wat medemenselijkheid echt kan betekenen. Mohammed zond mij een boodschap:
Pour Paul , avec amour et humanité.
Het lijkt mij de naald van een kompas …