Jan Goossens: ‘Voor één keer heeft Trump gelijk’
Ik was onlangs in Oost-Congo. Als je er in de dorpen passeert, lopen kinderen achter de wagen aan. Ze roepen ‘Monuc, monuc!’, als ze een blanke zien. Monuc was de naam van de VN-missie daar. Een hele generatie groeide er op met het beeld van witte jeeps, vrachtwagens en helikopters die de wegen en het luchtruim dagelijks doorkruisten.
UN, involved in peacekeeping, is het adagio van de VN, maar laat de komma en de spatie weg en het probleem wordt op een confronterende manier duidelijk. Aanwezig, zeker, maar betrokken? Met een budget van meer dan 1,1 miljard dollar per jaar slaagt een (gewapende) vertegenwoordiging van de internationale gemeenschap er niet in om enige stabiliteit in de regio te garanderen. Wie hier heeft gewoond, weet dat de slagkracht van deze geldverslindende machine ver te zoeken is. Bendes allerhande blijven de streek onveilig maken. De gewone Congolees is daar het slachtoffer van.
Of Donald Trump het ingefluisterd kreeg, of gewoon secretaris-generaal António Guterres napraatte, weten we niet, maar hij had een punt toen hij tijdens de jaarlijkse VN-hoogmis in New York zei dat die VN hun volledige potentieel niet halen wegens bureaucratie en slecht bestuur, en dat ze zich te weinig concentreren op mensen (DS 19 september). Ik hoop dat Guterres ook Oost-Congo en het lijden van de bevolking in gedachten had, toen hij sprak over de ‘dynamiek van verandering’.
De VN kunnen niet alle problemen van dat land oplossen. Daar is uiteraard veel meer voor nodig. Dat werd onlangs, tijdens de MO*talk over Congo in Brussel, nog maar eens pijnlijk duidelijk. Het was een boeiende gedachtewisseling, maar niemand had een oplossing. Wie het land en zijn realiteit kent, weet dat er allicht nog voor enkele generaties werk te verzetten is, zelfs als president Joseph Kabila binnenkort opstapt.
Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo (Open VLD) (samen met Charles Michel, Didier Reynders en Theo Francken momenteel in New York) zei dat onze premier zou pleiten voor meer internationaal engagement om de humanitaire crisis in Congo te bezweren. Oké, maar het is verwarrend om hem ook te horen zeggen dat de Belgische hulp aan Congo (momenteel 37 miljoen euro per jaar) op korte termijn zal worden afgebouwd. ‘Heroriënteren’ heet dat, want blijkbaar is de instabiliteit een reden waarom projecten nog moeilijk te realiseren zijn. De minister heeft niet helemaal ongelijk en dat ondervinden de vele organisaties die er werken dagelijks. Maar om de budgetten af te bouwen en tegelijk voor meer internationaal engagement te pleiten?
Onze eminenties in New York moeten hun nek uitsteken en een concreet engagement afdwingen. Zo kan het over involved peacekeeping gaan met daadwerkelijke betrokkenheid die veiligheid creëert en het lot van de Congolezen verbetert.