Tim Brys: “Netanyahu’s ‘evangelie’ is noch voor Palestijnen noch voor Israëliërs goed nieuws’

Na een sterk staaltje onderzoeksjournalistiek onthulden het Israëlische +972 Magazine en Local Call hoe het Israëlische leger een AI-systeem gebruikt om op nooit geziene schaal doelwitten in Gaza te identificeren en te bombarderen. Op één dag kan het systeem honderd verschillende doelwitten genereren, door massa’s surveillancegegevens te analyseren. Vroeger was dat maar vijftig doelwitten per jaar. Een van de geïnterviewden, een voormalige officier bij de geheime dienst, noemt het systeem een ‘massamoordfabriek’.

Het Israëlische leger gaf deze enorm geavanceerde AI echter een andere naam: ‘habsora’. In het Nederlands: ‘het evangelie’. U leest het goed. Na de evangeliën van Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes, is er nu het evangelie van Netanyahu.

Redding en vrede

In de Hebreeuwse Bijbel beduidt ‘habsora’ ‘goed nieuws’. De profeet Jesaja spreekt bijvoorbeeld over een boodschapper die na de vernieling van Jeruzalem het volk goed nieuws brengt: ondanks de catastrofe is God nog steeds koning. Meer nog: hij zal op een dag terugkeren om redding en vrede te brengen.

In het Romeinse rijk droeg het Griekse woord ‘euangelion’ een gelijkaardige betekenis: de komst van een nieuwe koning of de aankondiging van een overwinning. De geboortedag van de vergoddelijkte keizer Augustus was dus ‘het begin van het goede nieuws over hem’. Het evangelie dat Augustus bracht, was de pax romana: vrede in het keizerrijk, van Spanje tot het Midden-Oosten. Al werd die wel met veel brutaliteit afgedwongen.

En dan is er Jezus, natuurlijk. Hij predikte liefde voor de vijand en werd gekruisigd door Pilatus als ‘koning der Joden’. Nadien verkondigden zijn volgelingen ‘het evangelie’ dat we vandaag kennen. Dat Jezus opgestaan is uit de dood en zo de echte vijand overwon: niet de mens, maar het kwaad dat hem vaak bezielt.

Klassiek gezien beduidt het evangelie dus ‘goed nieuws’, vaak over een koning die vrede brengt.

Dood en vernieling

Wanneer het Israëlische leger haar AI-systeem ‘het evangelie’ noemt, dan roept dat uiteraard de vraag op: wat is het goede nieuws dan, en voor wie is dat goed? Het systeem is zeker geen goed nieuws voor Hamas. Het is namelijk gebouwd om de groepering uit te roeien. Voor de Palestijnen in het algemeen lijkt het systeem ook geen goed nieuws, als men de dood en vernieling in Gaza beschouwt.

Blijft over: Israël. Het AI-systeem moet goed nieuws zijn voor Israël. ‘Koning’ Netanyahu probeert vrede te brengen door op Augustaanse wijze een pax israeliana af te dwingen.

Dat Israël met geweld zou reageren op de gruwel van 7 oktober was te verwachten. Een proportionele militaire reactie zou gerechtvaardigd zijn volgens internationaal recht. Elk land zou in die situatie militair reageren. Dat het geweld ver buiten proportie is, is een ander zaak. Zelfs de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken waarschuwde Israël dat het in het zuiden van Gaza niet de massale burgerdoden van het noorden mag herhalen.

Vroeg of laat zal men moeten erkennen dat er geen militaire oplossingen zijn voor dit conflict. De terreur van Hamas is geen oplossing. De Israëlische gruwelen in Gaza ook niet. Vele Palestijnen radicaliseren door wat ze daar zien, en nieuwe, radicalere groeperingen dan Hamas worden gevormd as we speak. Netanyahu’s ‘evangelie’ is op termijn noch voor Palestijnen noch voor Israëliërs goed nieuws.

Een geloofwaardig pad naar een Palestijnse Staat zou wél goed nieuws zijn, al lijkt dit vandaag bijna onmogelijk. Netanyahu voerde lang een verdeel-en-heersbeleid waarbij hij Hamas versterkte ten koste van de Palestijnse Autoriteit, zodat hij kon stellen dat er in Gaza geen “partner voor vrede” is. Hij stichtte ook steeds meer kolonies diep in gebied dat ooit een Palestijnse staat zou moeten vormen. Dit nam bij Palestijnen de hoop op een vreedzame oplossing weg. Vandaag steunt meer dan de helft van hen terreur tegen Israël. Ten tijde van de Oslo-akkoorden was dat minder dan 20 procent.

Palestijnen en Israëli’s hebben goed nieuws nodig. Echt goed nieuws. Niet een moordmachine met evangelische pretenties, maar vrede en redding voor iedereen. Een einde aan het geweld. Het kwaad overwinnen zonder mensen te vernietigen. Om hieraan te beginnen is er niet meer nodig dan een staakt-het-vuren en leiders aan beide kanten die openstaan voor vredesgesprekken. Noem dit niet idealistisch: het gebeurde in de jaren negentig. Het kan opnieuw gebeuren.

Bron: De Morgen