Mark Van de Voorde: ‘Hoe moet het verder met de formatie? Ook zonder tripartite zijn de centrumpartijen op elkaar aangewezen’
Toch is de idee van ‘samenwerking’ tussen de drie klassieke partijfamilies ergens wel ‘origineel’. Origineel dan in de betekenis van oorspronkelijk, terugkerend naar de origine van onze democratie en ons staatsbestel. Geen voldoende goed idee voor de komende regering misschien, maar wel een interessante gedachte voor de positionering van liberalen, socialisten en christendemocraten.
Van oorsprong waren liberalen, socialisten en christendemocraten – in afwisselende formaties – de staatsdragers van de Belgische democratie en de realisatoren van de staatshervormingen. Ook in Europa waren de drie ‘verwante’ en dus elkaar aanvullende politieke ideologieën van het centrum de leveranciers van het Europese gedachtegoed en de scheppers van wat vandaag de Europese Unie is.
Tegenstellingen overbruggen ten behoeve van het algemeen welzijn
Liberalen, socialisten en christendemocraten waren niet alleen de verzekeraars van de Europese vrede, ze waren ook de uitvinders van de welvaartsstaat en van het unieke Rijnlandse model van de sociaal gecorrigeerde markteconomie dat in West-Europa gezorgd heeft voor economische welvaart en sociale zekerheid. Het compromis en het samenspel van de drie klassieke politieke ideologieën hebben na de Tweede Wereldoorlog het land welvarend en solidair gemaakt en vele crisissen overwonnen.
Misschien is het dan ook begrijpelijk dat Rousseau en Magnette voor de oplossing van de huidige dubbele crisis – economisch door corona en politiek door de impasse – kijken naar de klassieke drie. Immers, zij vullen elkaar aan om een evenwicht te vinden tussen welzijn en vrijheid. Zij hebben ook de traditie van verantwoordelijkheid om tegenstellingen te overbruggen ten behoeve van het algemeen welzijn.
Dat evenwel niet alle zes centrumpartijen staan te springen voor een tripartite, is niet te verwonderen. Samen hebben de zes immers geen meerderheid. Een minderheidsregering met gedoogsteun of wisselende meerderheden per onderwerp – wat Rousseau verleidde tot een nieuwe definitie van “relatieve meerderheid” – kan blijkbaar in het buitenland. Zo’n regering is echter veel moeilijker in een land zonder nationale partijen.
Het politieke centrum moet weer herkenbaar worden
Toch blijft de conclusie van Rousseau en Magnette een wake-up call aan de drie klassieke politieke families: dat ze van oorsprong bij elkaar aanleunen en ze dus hun inhoudelijke en ideologische toekomst beter zoeken in het gemeenschappelijke centrum. Hun toekomst ligt niet in het nahollen van extreme partijen of het overnemen van die thema’s waardoor ze hun eigen succesthema’s verwaarlozen. Hiermee versnellen ze enkel de centrifugale kracht die de centrumkiezer richting buitenrand doet vliegen.
De enige plaats waar de drie politieke families van socialisten, christendemocraten en liberalen kiezers terug kunnen halen, is het centrum. Uit onderzoek (o.a. De Stemming) blijkt immers dat veel mensen weliswaar extreem stemden maar dat deden uit onvrede, angst en boosheid, terwijl ze toch de opinie van het centrum delen. Die centrumopinie vonden ze niet meer voldoende terug bij de klassieke partijen en daarom stemden ze uit protest tegen hun eigen opvattingen.
Het komt er dus voor de centrumpartijen op aan om weer herkenbaar ‘centrum’ te worden. Om daar bij verkiezingen winst uit te kunnen slaan zouden de drie centrumfamilies – christendemocraten, socialisten en liberalen – best met elkaar afspreken om elk resoluut te kiezen voor haar authentieke gedachtegoed op economisch en maatschappelijk vlak en zo elkaar aan te vullen in een gedeeld centrumverhaal.
“Liberalen, socialisten en christendemocraten waren niet alleen de verzekeraars van de Europese vrede, ze waren ook de uitvinders van de welvaartsstaat”
Ook zonder tripartite zijn de centrumpartijen op elkaar aangewezen, als ze nog een toekomst willen hebben. Samen immers delen ze de beginselen van de Franse Revolutie: vrijheid (met nadruk door blauw), gelijkheid (met nadruk door rood), broederlijkheid (met nadruk door oranje).
Meer nog, samen zijn ze voor een evenwichtige verdeling tussen de drie krachten van de samenleving: staat (rood), middenveld (oranje), markt (blauw). En die balans is het die ons land, onze samenleving en onze economie uit het slop kan halen.
Bron: vrtnws.be