Francis Loyens & Bea Meertens: ‘Leren met goesting’

Dagelijks zetten duizenden leerkrachten, directies en begeleiders zich in voor een kwaliteitsvol onderwijs. En dat in alle onderwijsnetten. De recent gepubliceerde analyses (PIRLS- en peilingsonderzoeken)  en de doorlichtingsverslagen van de onderwijsinspectie houden ons een spiegel voor. Ze zijn nuttig voor een positiebepaling en een diepgaande reflectie.

Met het vastleggen van de eindtermen geeft de Vlaamse overheid aan wat ze minimaal van alle leerlingen verwacht. Er wordt een lat gelegd. Ook dat kan en moet zo. Een eenzijdige focus op  ‘de’ lat is echter niet zonder risico’s. Leerlingen riskeren hun goesting om iets te leren te verliezen. Ligt de lat te hoog, dan werkt het frustratie in de hand. Ligt ze te laag, dan bevat het leren geen uitdagingen meer en haakt men af.

Wat is belangrijk om leergoesting te ontwikkelen? Onderzoek wijst uit dat autonomie, verbinding en competentie de psychologische basisbehoeften zijn van leren. Daar horen ook duidelijke regels en afspraken bij. Een leerkracht die een goede band kan opbouwen met de leerling en keuzemogelijkheden kan aanbieden, creëert een krachtige leeromgeving. Een doel voor ogen hebben dat tegelijk haalbaar én uitdagend is, dat maakt dat de leerling goesting heeft om zijn eigen leergrenzen te verleggen. Leren doe je omdat je het goed kan en je jezelf wil verbeteren.

Elk kind heeft het recht om in de flow van het eigen leerproces maximaal ondersteund te worden. Elk kind wil immers uitblinken, elke ouder wil trots zijn op het eigen kind. De lat net hoog genoeg leggen, zet het leren in beweging. Dat maak je het best zichtbaar door te kijken naar het meest haalbare en door de persoonlijke doelen en evoluties van het kind zichtbaar te maken. Tussentijdse evaluatiemomenten moeten hierbij steeds gepaard gaan met positieve feedback waardoor de leerling uitgedaagd blijft.

Leren staat niet los van een context. De context van onze jongeren is heel wat complexer dan tien jaar geleden. De maatschappij vraagt meer vaardigheden en competenties, ook op sociaal vlak. Elke leerkracht kan hiervan getuigen.

De leerkracht staat helemaal in zijn kracht als  hij  erin slaagt om een rijk leerproces bij ieder kind te stimuleren. De rol van de leerkracht is van fundamenteel belang: hij kan keuzemogelijkheden aanbieden, leerlingen leren wat warme relaties zijn én hij kan hun ambitie optillen. De lat gelijk leggen voor iedereen kan ertoe leiden dat je als leerkracht of als ouder sneller tevreden bent. Daardoor laten we heel wat talenten liggen en worden gedragsproblemen geïnduceerd.

Voor leraren betekent dit  iedere dag opnieuw als echte leerexpert alle pedagogie uit de kast halen om de leerling in de flow van leren te krijgen en te houden. Dat heeft de jongere van vandaag en morgen meer dan nodig. Onze kennismaatschappij evolueert zo snel dat we voortdurend moeten leren. Wie met goesting leert leren, ontwikkelt het leer- en aanpassingsvermogen voor  de toekomst. Dat versterkt ook de mentale veerkracht. Want het leren houdt niet op. Levenslang leren? Ja, maar dan wel met volle goesting.

Bron: Het Belang van Limburg