Kolet Janssen: ‘EHBO, Eerste Hulp bij Ongelovigen’

Toegegeven: statistisch gezien is de kans dat u praktiserende katholieken in uw intieme vriendenkring heeft, eerder gering. Maar het aandeel vegetariërs is vergelijkbaar, en daar houdt u als goede gastheer toch ook rekening mee? Hierbij een kort en verhelderend overzicht van wat uw katholieke (of protestantse) vrienden, collega’s of kennissen elk jaar herdenken in de week voor Pasen.

De leukste kreten vind je in de Bijbel. Twee klassiekers daarvan stammen uit de verhalen over de week voor Pasen: Hosanna en Alleluja. De zondag voor Pasen heet Palmzondag. Volgens het verhaal werd Jezus enthousiast onthaald in Jeruzalem door een hele menigte aanhangers. Ze riepen ‘Hosanna’ en zwaaiden met palmtakken. In de kerk krijgen je katholieke vrienden gewijde takjes van de buxusplant mee, ongeveer het enige groen dat er in onze streken in dit seizoen massaal voorradig is. Ze versieren er hun kruisbeeld mee of planten een takje in hun moestuin. Puur bijgeloof, zo’n takje als bescherming voor je huis? Ach ja. Maar tegelijk heten ze op die manier ook Jezus welkom in hun huis, in hun leven. Het gaat dus toch wat dieper.

Nee, het sneeuwt bijna nooit op Witte Donderdag. Maar de kleur van de kleren van de priester is op die dag wit. En op sommige plaatsen wordt er in de kerk een witte doek over het kruisbeeld gelegd. Op deze dag vierde Jezus samen met zijn vrienden het laatste avondmaal, dat in ons visuele geheugen is gegrift door het schilderij van Leonardo da Vinci. Maar het leukste detail staat niet op het schilderij: Jezus waste de voeten van zijn leerlingen. In veel kerken wast de priester de voeten van twaalf willekeurige kerkgangers. Wij denken allemaal dat we ons niet beter voelen dan onze vrienden. Maar pas als je hen eens heel concreet de voeten moet wassen (of iets vergelijkbaars), merk je wat het betekent om je aanzien los te laten. Een heel aparte manier om eens dichtbij medemensen te komen.

Op Goede Vrijdag werd Jezus geëxecuteerd. Hij stierf de kruisdood, niet bepaald de dood die voor helden was gereserveerd. Hoe komen katholieken erbij om uitgerekend die dag dan ‘Goede’ Vrijdag te noemen? Een god die er niet tegen opziet om mens te worden, dat vierden de christenen al met Kerstmis. Op Goede Vrijdag wordt duidelijk dat het menens was met die menswording, ook als het slecht afloopt. Pijn, verdriet en dood horen bij het menselijk leven, ook voor een god. Dat is het goede van Goede Vrijdag: God laat de mensen niet los.

In de paaswake op zaterdagavond of in de paasviering op zondagochtend klinkt eindelijk de vreugdekreet ‘Alleluja!’. Volgens het verhaal is Jezus opgestaan uit het graf. Christenen vieren dat de dood (en het onrecht, de pijn, de verbittering, het kwaad) niet het laatste woord heeft. De kracht van het goede, van liefde en trouw, van mededogen en betrokkenheid zijn sterker dan de dood. De nieuwe paaskaars wordt aangestoken. Er is weer licht en hoop. Daar kan geen mens zonder. Ook al moet je er soms een feestje voor missen.