Kolet Janssen: ‘Hoe katholiek is een katholieke school?’
Is een katholieke school goed bezig als leerlingen negen op tien halen op vraagjes over godsdienst? Of is er meer nodig?
“Negen op tien voor de test godsdienstige kennis”, maakt een oud-leerling van mij wereldkundig op Facebook. “Dankjewel, Kolet!” Als haar oud-lerares godsdienst krijg ik de bloemetjes. Er zitten vooral weetjes in de test. Sommige heeft ze ongetwijfeld in mijn lessen opgestoken, andere kwamen haar van thuis of elders toegewaaid. Maar ben ik een goede lerares als mijn oud-leerlingen goed scoren voor een dergelijke proef?
Ik was op dat vlak eerder een klassieke lerares, denk ik. Ook over het christendom, de Bijbel en de Kerk valt er heel wat te weten en dat hoort dus thuis in de lessen godsdienst. Maar tegelijkertijd hoop ik toch dat mijn leerlingen ook iets konden proeven van wat het betekent om katholiek gelovig te zijn. Hoe het je kijk op het leven in het algemeen en de actualiteit in het bijzonder kan beïnvloeden. Hoe het een reling kan zijn die je helpt om overeind te blijven op de trap van sleur, ontgoocheling, verbittering, cynisme en onverschilligheid.
Binnenkant of buitenkant
Als iemand van binnenuit vertelt van waaruit hij of zij leeft, betekent dat zoveel meer dan als je een overzicht van feiten en wetenswaardigheden krijgt. Iedereen leert op school over de vijf zuilen van de islam, maar het is zoveel indringender om moslims te horen vertellen hoe ze de ramadan beleven of de zakat in praktijk brengen.
De bonte godenwereld van het hindoeïsme blijft buitenkant tot je een hindoe hoort getuigen hoe een bepaalde god met zijn familie is verbonden en hoe die god voor hen staat voor alles wat mensen overstijgt.
En zo is het ook voor christenen, voor katholieken. Er valt veel te weten, er is een ontzettende rijkdom aan tradities, verhalen en gebruiken. Maar er is nog veel meer dat alleen beleefd kan worden.
Maar wij christenen halen dan de gelijkenis van de gist in het deeg te voorschijn. Een heel klein beetje gist laat het hele deeg rijzen.
Als leerlingen niet meer precies weten wat er met Pasen ook alweer gevierd wordt, is dat jammer, maar ze kunnen het altijd snel googelen, zoals ze dat met alles doen wat ze willen weten. Op een katholieke school zouden ze Pasen vooral moeten ervaren. Want Pasen betekent dat je gelooft dat het goede sterker is dan alles wat mensen naar beneden haalt. Dat liefde op de duur het enige antwoord is op wat er ook gebeurt. En dat het zin heeft om daarin te geloven.
Gist in het deeg
Het aantal mensen die op een katholieke school leven vanuit hun katholieke geloof is beperkt, zowel bij leraars als bij leerlingen. Dat is een feit waar je niet omheen kunt. Het geldt voor onze hele maatschappij en het zal voorlopig niet veranderen.
Maar wij christenen halen dan de gelijkenis van de gist in het deeg te voorschijn. Een heel klein beetje gist laat het hele deeg rijzen. Ook een kleine groep overtuigde christenen of katholieken op een school kan het verschil maken. Tenminste als zij de kans krijgen om elkaar te bevestigen en hun stem te laten horen in de keuzes die de school maakt.
Hoe onthalen we nieuwkomers? Wat doen we met mensen die ‘zondigen’ tegen de schoolafspraken? Hoe zorgen we voor wie niet mee kan op welk gebied dan ook? Wat verbindt onze schoolgemeenschap? Waar dat kan, kun je terecht spreken van een katholieke school.
Dromen
Een katholieke school is een droomschool. Een school die droomt van leerkrachten die altijd het beste zien in elke leerling en in elkaar. Een school waar leerlingen elkaar en hun leerkrachten alle kansen geven. Waar mensen elkaar niet opgeven, ondanks alles. Waar niemand om welke reden dan ook uit de boot valt. Het is goed om daarvan te dromen.
In de praktijk is die droom nog lang niet altijd en overal werkelijkheid. Er zijn overal mensen die de kantjes eraf lopen of die niet meer geloven in wat ze doen. Er zijn overal regels die soms slachtoffers maken. Maar af en toe, bijvoorbeeld op 1 september, is het goed om de droom weer even scherp te stellen. Zodat we weten waarnaar we op weg zijn.
Want dromen zijn als spinnenwebben: ze duiken steeds weer op en ze zijn gemaakt van onverwoestbaar taai materiaal. Een goede droom laat je nooit meer los. Je bent een leven lang, generaties lang, bezig om die droom werkelijkheid te laten worden. Als we daarvoor negen op tien zouden halen, is dat meer dan geweldig.