Ides Nicaise: ‘Schouder aan schouder met Peeters en Smet’

Vorige week stond de hervorming van het secundair onderwijs nog eens in het centrum van de belangstelling. Op maandag 26 november leek het even alsof Vlaams minister-president Peeters (CD&V) de oriëntatienota van minister van onderwijs Pascal Smet (SP.A) van tafel had geveegd, op woensdag werd in het daaropvolgende debat in het Vlaams Parlement gesteld dat men nog steeds werkt aan een hervorming, zij het dan stapsgewijs. De richting van het beleid wordt daardoor opnieuw wat onduidelijker.

Overeenstemming

De pers en sommige oppositiepartijen houden er blijkbaar van om de tegenstellingen aan te scherpen wanneer dossiers binnen de regering moeilijk liggen. Nochtans kan men kan de zaken ook helemaal anders zien. Er is over de grote krijtlijnen van de hervorming veel meer overeenstemming tussen de meerderheidspartijen, toch indien de echte onderwijsdeskundigen rond de tafel zitten. Er is geen enkele onderwijskoepel tegen de hervorming, en ook de VLOR zit er ongeduldig op te wachten.

Er zijn echter wel veel particuliere belangengroepen en -groepjes die met allerlei bezwaren stokken in de wielen steken. Deze hervorming is ten prooi gevallen aan desinformatie door valse profeten, en zelfs de debatten in het Vlaams Parlement blinken niet altijd uit in deskundigheid en nuance. Bovendien is onderwijs een zaak waar haast iedereen een heilige mening over heeft, al is het maar omdat men zelf ooit naar school gegaan is. Helaas volstaat die ervaring niet voor een gefundeerde totaalvisie.

Te belangrijk

Deze hervorming is te belangrijk om ze alleen in politieke arena’s en voor het oog van de camera’s uit te discuteren. Het duurt vele jaren alvorens iemand zo’n complexe materies als onderwijsstructuren begint te begrijpen. Het is dan ook niet fair een minister te verwijten dat hij er niet in slaagt om binnen één legislatuur de boel te hervormen, terwijl onze vertegenwoordigers in het parlement politieke steekspelletjes spelen in plaats van over de grond van de kwestie te debatteren. We roepen onze parlementairen op tot ernst en de staatszin.

Laat de stapsgewijze aanpak van de hervorming geen uitstel, en vooral geen afstel zijn. Deze hervorming is een historische kans om het alom verguisde watervalsysteem in ons secundair onderwijs weg te werken. Het Vlaamse systeem is één van de weinige achterblijvers waar jongeren nog vanaf hun twaalfde sociaal geoormerkt worden voor de rest van hun leven. Tegelijk is de waterval de oorzaak van de achteruitgang van het technisch en beroepsonderwijs. Op die manier wordt onze economische welvaart op lange termijn gehypothekeerd. Binnen enkele jaren zal zelfs de sociale en intellectuele elite – die zich tot nu toe krampachtig vastklampt aan het watervalsysteem omdat ze zelf nooit is afgezakt – inzien dat ze de dupe wordt van haar eigen conservatisme.

De uitdagingen

De grote uitdagingen van de hervorming zijn gekend: meer gelijke kansen realiseren én de kwaliteit van het onderwijs consolideren én curricula beter afstemmen op een hoogtechnologische samenleving met een steeds flexibeler wordende arbeidsmarkt. Laat ons niet teveel energie verspillen aan bekvechterij en profileringsdrang, maar samen onze schouders zetten onder deze historische uitdaging. Desnoods, gegeven de onrust, stapsgewijs in een ‘transitietraject’ , met een duidelijke langetermijnstrategie, een haalbare maar bindende fasering en verifieerbare doelstellingen.

Bron: De Redactie en De Tijd – 5 en 6 december 2012